การพยากรณ์ การวางแผน และการควบคุมการผลิตและการดำเนินงาน

หน่วยที่ 4 การพยากรณ์ การวางแผน และการควบคุมการผลิตและการดำเนินงาน

Outline

1. การพยากรณ์เพื่อการผลิต และดำเนินงาน
    1.1. ความหมาย ความสำคัญ และประเภทของการพยากรณ์
    1.2. วิธีการพยากรณ์
2. การวางแผนการผลิตและดำเนินงาน
    2.1. แนวคิดเกี่ยวกับการวางแผนการผลิต และดำเนินงาน
    2.2. กลยุทธ์การวางแผนการผลิตรวม
    2.3. วิธีการวางแผนการผลิตรวม และตารางการผลิตหลัก
    2.4. การจัดลำดับงาน
3. การควบคุมการผลิต และดำเนินงาน
    3.1. กระบวนการควบคุมการผลิต และการดำเนินงาน
    3.2. เครื่องมือที่ใช้ในการควบคุมการผลิต และการดำเนินงาน

_______________________________________________________

Content

1. การพยากรณ์เพื่อการผลิต และดำเนินงาน

    1.1. ความหมาย ความสำคัญ และประเภทของการพยากรณ์

ความหมายของการพยากรณ์
การพยากรณ์ คือ การคาดคะเนหรือทำนายเหตุการณ์ในอนาคตจากข้อมูลในอดีต ปัจจุบัน และหรือ ประสบการณ์ การพยากรณ์จะให้ค่าพยากรณ์ คือ จำนวนหรือปริมาณที่ต้องการทราบในอนาคต

ความสำคัญของการพยากรณ์
1. การพยากรณ์ทำให้สามารถคาดคะเนปริมาณความต้องการสินค้าและบริการ
2. การพยากรณ์ช่วยในการวางแผนการผลิต และดำเนินงาน
3. การพยากรณ์ช่วยในการตัดสินใจด้านการวางแผนทางการตลาด
4. การพยากรณ์ช่วยในการวางแผนด้านการเงิน
5. การพยากรณ์ช่วนในการวางแผนทรัพยากรมนุษย์

ประเภทของการพยากรณ์
การแบ่งประเภทของการพยากรณ์ นิยมใช้เกณฑ์การแบ่งอยู่ 2 ลักษณะ
1. เกณฑ์การใช้ช่วงเวลา
    1.1. การพยากรณ์ระยะสั้น 
    1.2. การพยากรณ์ระยะปานกลาง
    1.3. การพยากรณ์ระยะยาว
2. เกณฑ์การใช้ลักษณะกระบวนการพยากรณ์
    2.1. การพยากรณ์เชิงคุณภาพ 
    2.2. การพยากรณ์เชิงปริมาณ

    1.2. วิธีการพยากรณ์
วิธีการพยากรณ์เชิงคุณภาพจะใช้เมื่อมีสภาพดังนี้
1. ข้อมูลในอดีตมีน้อย หรือไม่มี
2. สภาพแวดล้อมที่เกี่ยวข้องมีแนวโน้มไม่คงที่ในช่วงเวลาที่พยากรณ์
3. การพยากรณ์ในระยะยาว
    
วิธีการพยากรณ์เชิงคุณภาพทำได้หลายวิธีดังนี้
1. การใช้ความเห็นของพนักงานขาย
2. การใช้ความเห็นของคณะผู้บริหาร
3. การใช้ความเห็นของผู้เชี่ยวชาญเฉพาะสาขา
4. การสำรวจตลาด
5. วิธีเดลไฟ

วิธีการพยากรณ์เชิงปริมาณแบ่งเป็น 2 รูปแบบ
1. ตัวแบบอนุกรมเวลา เช่น วิธีค่าเฉลี่ยเคลื่อนที่ วิธีการปรับเรียบเอ็กโปเนนเชียล วิธีการหาแนวโน้ม
2. ตัวแบบแสดงความสัมพันธ์ของตัวแปร

2. การวางแผนการผลิตและดำเนินงาน

    2.1. แนวคิดเกี่ยวกับการวางแผนการผลิต และดำเนินงาน

ประเภทของแผนการผลิต
1. แผนระยะสั้น ระยะเวลาไม่เกิน 3 เดือน
2. แผนระยะปานกลาง ระยะเวลา 3-12 เดือน
3. แผนระยะยาว ระยะเวลามากกว่า 1 ปีขึ้นไป

การวางแผนการผลิตและดำเนินงาน
แผนการผลิตเป็นแผนในระยะปานกลาง ซึ่งแผนการผลิตประกอบไปด้วย
1. การวางแผนกำลังการผลิต
2. การวางแผนการผลิตรวม
3. การจัดตารางการผลิตหลัก
4. การวางแผนความต้องการวัสดุ
5. การจัดลำดับงาน

    2.2. กลยุทธ์การวางแผนการผลิตรวม

การวางแผนการผลิตรวม เป็นการกำหนดปริมาณการผลิตที่ต้องทำการผลิต จัดเป็นแผนระยะปานกลาง มีวัตถุประสงค์เพื่อให้เกิดต้นทุนการผลิตต่ำสุดในช่วงระยะเวลาของแผนนั้น

กลยุทธ์การวางแผนการผลิตรวม
กลยุทธ์ต่างๆ สามารถแบ่งเป็นสองประเภทใหญ่ๆ คือ
1. การปรับอุปสงค์
    1.1. การใช้ส่วนประสมทางการตลาดเมื่ออุปสงค์ต่ำ
    1.2. การรับจอง ในช่วงที่มีอุปสงค์สูง
    1.3. การพัฒนาผลิตภัณฑ์เสริม ในกรณีที่อุปสงค์มีลักษณะของฤดูการ
2. การปรับอุปทาน
    2.1. การเปลี่ยนแปลงระดับสินค้าคงเหลือ
    2.2. การเปลี่ยนแปลงขนาดของแรงงาน
    2.3. การเปลี่ยนแปลงอัตราการผลิต
    2.4. การจ้างผู้รับช่วง
    2.5. การใช้พนักงานชั่วคราว

สำหรับการเลือกใช้กลยุทธ์นั้นมีวิธีเลือกใช้อยู่ 2 แบบ คือ
1. การใช้กลยุทธ์แบบเดียว
    1.1. กลยุทธ์การผลิตในระดับสม่ำเสมอ
    1.2. กลยุทธ์การผลิตตามความต้องการ
2. การใช้กลยุทธ์แบบผสม

ค่าใช้จ่ายที่ต้องพิจารณาในการวางแผนการผลิตรวม
1. ค่าใช้จ่ายในการจ้าง และปลดพนักงาน
2. ค่าใช้จ่ายในกรทำงานล่วงเวลา และการว่างงาน
3. ค่าใช้จ่ายในการเก็บรักษาสินค้าคงคลัง
4. ค่าใช้จ่ายในการจ้างผู้รับเหมาช่วงผลิต
5. ค่าใช้จ่ายในการจ้างพนักงานชั่วคราว
6. ค่าใช้จ่ายเมื่อเกิดการขาดแคลนสินค้า

    2.3. วิธีการวางแผนการผลิตรวม และตารางการผลิตหลัก

วิธีการวางแผนการผลิตรวมด้วยวิธีการเปรียบเทียบต้นทุน ซึ่งแผนกลยุทธ์ที่ใช้อาจเป็นดังนี้
1. กลยุทธ์การผลิตในระดับสม่ำเสมอ
2. กลยุทธ์การผลิตตามความต้องการของตลาด

ตารางการผลิตหลัก
กระบวนการแปลงแผนการผลิตรวมออกเป็นแผนสำหรับการผลิตสินค้าแต่ละชนิดสำหรับแต่ละสัปดาห์ เรียกว่าการแปลงแผนการผลิตรวม ซึ่งผลที่ได้คือตารางการผลิตหลัก ซึ่งเป็นแผนการผลิตซึ่งแสดงถึงปริมาณและเวลาที่ทำการผลิตสินค้าแต่ละชนิด

    2.4. การจัดลำดับงาน

การจัดลำดับงานเป็นการกำหนเกิจกรรมว่างานใดจะทำก่อนหลังตามลำดับ การจัดลำดับงานมีความแตกต่างกันไปในแต่ละประเภทของการผลิต ในส่วนของการผลิตแบบไม่ต่อเนื่องจะมีการพิจารณาถึงเรื่องการจัดลำดับงานโดยแบ่งการจัดลำดับงานเป็น 3 ประเภท
1. การจัดลำดับงานผ่านเครื่องจักร 1 เครื่อง มีวิธีที่นิยมใช้ด้วยกัน 3 วิธี คือ
    1.1. การจัดลำดับงานแบบมาก่อนบริการก่อน (First comes First served : FCFS)
    1.2. การจัดลำดับงานแบบทำงานที่ใช้เวลน้อยที่สุดก่อน (Shortest Processing Time : SPT)
    1.3. การจัดลำดับงานแบบทำงานที่มีวันกำหนดส่งก่อน (Earliest Due Date : EDD)
2. การจัดลำดับงานผ่านเครื่องจักร 2 เครื่อง จะใช้เทคนิคการจัดลำดับงานของ Johnsom's Rule
3. การจัดลำดับงานผ่านเครื่องจักรมากกว่า 2 เครื่อง จะใช้คอมพิวเตอร์มาใช้ในการจัดลำดับงาน

3. การควบคุมการผลิต และดำเนินงาน

    3.1. กระบวนการควบคุมการผลิต และการดำเนินงาน

กระบวนการควบคุมการผลิตและดำเนินงานประกอบด้วย 4 ขั้นตอนที่สำคัญ คือ
1. การกำหนดมาตรฐาน (ต้องการอะไร)
2. การวัดผลการปฎิบัติงาน (ได้ผลอย่างไร)
3. การวิเคราะห์ผลการปฎิบัติงาน (ทำไมจึงได้ผลเช่นนั้น)
4. การแก้ไข (ควรแก้ไขอย่างไร)

    3.2. เครื่องมือที่ใช้ในการควบคุมการผลิต และการดำเนินงาน

เครื่องมือที่ใช้ในการควบคุมการผลิต และดำเนินงาน ประกอบด้วย

1. แผนภูมิแกนท์

2. ระบบการควบคุมปริมาณงานเข้าออก

3. รายงานต่างๆ เช่น รายงานความล่าช้าของการผลิต รายงานจำนวนของเสีย จำนวนของที่ส่งไปแก้ไข หรือซ่อมแซม รายงานการขาดแคลนวัตถุดิบ  และรายงานสรุปผลการดำเนินงาน

_________________จบ__________________________